ZUTPHEN/LOCHEM – Minister Fleur Agema (PVV) van Volkgezondheid ziet de zorg voor mensen in de regio niet in gevaar komen. Volgens haar zijn recente ingrepen ingegeven door overmacht door personeelsgebrek en door grote financiële tekorten. Ze volgt bijna geheel de redeneringen van de Raad van Bestuur van Gelre en vindt niet dat er sprake is van onzorgvuldige procedures. Het sluiten van de afdeling Verloskunde en het afschalen van de Spoedeisende Hulp (SEH) in Zutphen zorgt al sinds vorig jaar voor onrust.
De minister reageert op vragen van Tweede Kamerlid Jimmy Dijk van de SP. De antwoorden zijn woensdag openbaar gemaakt. Dijk is voorzitter van de Kamerfractie van de SP en woordvoerder zorg voor zijn partij. Hij stelde Agema onder meer de vraag hoe ze wil voorkomen dat het ziekenhuis in Zutphen – net als andere ziekenhuizen, waaronder Heerlen – ontmanteld gaan worden waardoor de toegankelijkheid voor patiënten verslechtert en de gezondheidsrisico’s toenemen. Hierop laat Agema weten dat ze toegankelijkheid van de (ziekenhuis)zorg voor alle patiënten in alle regio’s in persoonlijk heel belangrijk vindt.
Speerpunt
Letterlijk schrijft de minister over die toegankelijkheid: ‘Dit is een speerpunt in het hoofdlijnenakkoord. De komende periode wordt dit verder uitgewerkt in het Regeerprogramma. Gelre Ziekenhuizen heeft mij laten weten dat zij na het doorvoeren nieuwe locatieprofielen en het sluiten van de Acute Verloskunde afdeling in Zutphen nog
steeds veel zorg leveren op locatie Zutphen.’
Vervolg citaat: ‘Zo worden er veel planbare operaties uitgevoerd in Zutphen en wordt zorg geleverd op de poliklinieken (alle poliklinieken blijven in Zutphen), de verpleegafdelingen, de Intensive Care en de Eerste Hart Hulp. De Spoedeisende Hulp is open tussen 8.00 en 21.00 uur en er is een spoedplein waar huisartsen, specialisten en verpleegkundigen nauw met elkaar samenwerken om spoedzorg te leveren in de avond en nacht.’
Ter info: De Spoedeisende Hulp is in Zutphen dagelijks geopend van 8.00 tot 21.00 uur. Daarna is sprake van zogeheten ‘spoedplein’, dat in feite een verlengstuk van de huisartsenpost die zich in het ziekenhuis bevindt. Opnames zijn naar 21.00 uur niet mogelijk in Zutphen.
Rode cijfers
Jimmy Dijk stelde de vragen naar aanleiding van berichten dat het ziekenhuis over 2023 opnieuw flink rode cijfers noteerde. Die lijken met 1,8 miljoen veel lager uit te vallen dan in de 20 miljoen in 2022. Maar het beeld over vorig jaar is vertekend door de verkoop van laboratoria voor dik 15 miljoen euro. Zonder deze eenmalige inkomsten is het verlies dus nog steeds enorm. Bestuursvoorzitter Pier Eringa zei bij het verschijnen van de jaarcijfers in de media dat Gelre op de goede weg maar dat een jaar tekort is om het tij te keren.
Minister Agema gaat niet in op een citaat van Eringa waaruit bljkt dat hij scherp aan de wind wil zeilen en onder meer wil bezuinigen door bij de planning van de zorg al bij voorbaat rekening te houden met patiënten die afzeggen. Dat zou opgeteld veel kunnen bezwaren, zo denkt de bestuurder, die sprak over ‘productie draaien’.
Geldende normen
Agema zegt niet te gaan over uitspraken van individuele ziekenhuisbestuurders. ‘Het is de verantwoordelijkheid van zorgaanbieders om te beslissen over de inrichting van de eigen zorgorganisatie, mits dit binnen de geldende normen is, én op voorwaarde dat de kwaliteit en continuïteit van zorg geborgd zijn’, zo luidt de reactie.
Uit de antwoorden blijkt verder dat Agema zelf nog geen contact heeft gehad met noch het ziekenhuisbestuur, noch bezorgde patiënten in de regio. Op ds vraag waarom niet gaat ze niet in. Onderzoek naar de gevolgen van sluiting van de verloskamers en de beperkte openingstijden van de Spoedeisende Hulp vindt ze niet nodig. Ze verwijst naar de stappen die voorafgaande aan de ingrepen zijn gezet en dat die volgens de regels zijn verlopen. Ook zou de betrokkenheid van onder meer burgers en gemeenten volgens de regels der kunst zijn geregeld. Juist hierop was veel kritiek onder patiënten en gemeentebestuurders.
Betrokkenheid
Letterlijk schrijft de minister hierover: ‘Gelre Ziekenhuizen heeft onder andere de cliëntenraad van het Gelre, diverse regionale (zorg)partners en belanghebbende gemeenten geconsulteerd en betrokken bij de besluitvorming. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft hierop meegekeken.’
Vervolg citaat: ‘Daarnaast heeft een uitgebreide toetsing plaatsgevonden binnen het netwerk acute zorg. Ook zijn er twee continuïteitsplannen gemaakt en vastgesteld in het Regionaal Overleg Acute Zorgketen (ROAZ). Via diverse regionale overleggen worden de
effecten gemonitord. Naast de IGJ kijkt ook de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) mee
in dit reorganisatieproces vanuit hun toezichthoudende rol.’
Sluiting
Dijk wilde verder weten wat het gevolg kan zijn voor het Gelre ziekenhuis als het ziekenhuis in de loop van 2025 ‘het maximale bedrag dat het rood mag staan’ bereikt. De vraag was of de minister kan aangeven op dit mogelijk tot sluiting van het ziekenhuis kan leiden en hoe ze dit eventueel wil voorkomen.
Hierop antwoordt Agema dat het aan zorgverzekeraars en zorgaanbieders is goede financiële afspraken te maken. ‘Wanneer ziekenhuizen in financiële problemen (dreigen) te komen, en de continuïteit van de zorg in het geding dreigt te komen, gelden de Early Warning System (EWS)-afspraken. Hierdoor kan er op tijd ingegrepen worden. Ik heb geen EWS-melding ontvangen over Gelre Ziekenhuizen.’
Niet onbeheersbaar
Dat er geen melding is gekomen betekent volgens haar dat de financiële problemen niet hebben geleid tot een onbeheersbare situatie met risico’s voor de patiëntveiligheid en de continuïteit van de zorg. Ze wil verder geen uitspraken doen over de financiële huishouding van een individuele ziekenhuisorganisatie, omdat ze er geen gedetailleerd zicht op heeft en het niet haar verantwoordelijkheid is.
Om diezelfde reden gaat Agema nauwelijks in op de vraag om te reageren op de argumenten die het ziekenhuis aandraagt waarom het financieel tekort is ontstaan. Daaronder zijn de (dure) inhuur van ZZP’ers en een tekort aan verpleeghuisbedden, waardoor de uitstroom van patiënten stagneert. Dijk vraagt de minister om te erkennen dat dit een gevolg is van haar eigen (‘gefaalde’) beleid. Een reactie krijgt hij dus niet, al wijst Agema erop dat ze ‘net 8 weken op deze post’ zit. Als minister is ze overigens ook aanspreekbaar op het handelen van haar voorganger(s).
Personeelstekort
Over ZZP’er zegt ze nog wel dat die vaak nodig zijn om de roosters te vullen. Het aanpakken van personeelskrapte in de zorg heeft volgens haar ‘zeer grote prioriteit’. ‘In het Hoofdlijnenakkoord staat beschreven dat ik het daarom aantrekkelijker ga maken om in de zorg te werken. Daarnaast staat in het Hoofdlijnenakkoord dat er geïnvesteerd wordt in betere ouderenzorg door bijvoorbeeld zorg-/verpleegplekken voor ouderen. Deze punten zal ik de komende tijd uitwerken. Het is geen gemakkelijke opgave’, aldus Agema.
De letterlijke vragen en antwoorden zijn HIER te vinden en HIER is een minder formele nota te vinden met meer details over diverse disciplines binnen Gelre ziekenhuis. Beide stukken zijn PDF-bestanden op de website van de overheid.
