LOCHEM – De groene leefomgeving is van ons allemaal. Toch gaat het bijna uitsluitend over boeren als het platteland ter sprake komt. De politiek maakt het nodeloos ingewikkeld en is te traag. Het is tijd dat alle actoren samen de verantwoordelijkheid nemen en de regie pakken. Zie hier de drijfveren van De Groene Sprong. Deze landelijk opererende stichting rolt in de gemeente Lochem een pilot uit. Reden: er is hier veel groen en agrarische activiteit. En er is een netwerk van mensen en organisaties die elkaar kunnen versterken.
Oprichter en voorzitter Franke Remerie woont in het buitengebied van Warnsveld. Bestuurslid Winny van Buuren is boerin en groene ondernemer met 3 biologische, natuurinclusieve bedrijven op Landgoed Velhorst, Landgoed Twickel en Landgoed Kreil. Missie: een gezonde bodem, gezond voedsel en een gezond verdienmodel voor nu en toekomstige generaties. Beiden hebben een groot netwerk in en om de gemeente Lochem, dus dat maakt het een logisch pilotgebied.
Zes uitgangspunten
De Groene Sprong heeft zes uitgangspunten geformuleerd die moeten leiden tot een leefbaar platteland waar het goed leven en recreëren is, waar water en bodem gezond zijn en waar de biodiversiteit wordt verbeterd. Maar ook waar boeren goed voedsel produceren en een goede boterham kunnen verdienen. Ze maken de omslag naar biologisch of natuurinclusief werken. Om hen financieel te steunen wordt een afzetmarkt gecreëerd en krijgen ze de mogelijkheid om huurwoningen op hun erf te bouwen. Dit zorgt ook voor verlichting van de woningnood.
De zes uitgangspunten op een rijtje:
- Grondeigenaren zetten zich (verplicht) in om tenminste 30% van hun grondoppervlakte groen in te richten.
- Samen met de waterschappen realiseren we langs een deel van de watergangen een groene zone, die tevens een functie krijgt voor stille beweegrecreatie (wandelen, joggen, onverhard fietsen en ruitersport).
- Boeren maken een omslag naar biologisch of natuurinclusief boeren.
- Om die boeren te ondersteunen krijgen ze de mogelijkheid om op hun erf 1 of meerdere huurwoningen te realiseren.
- Het eten van gezonde voeding gaat ondersteund worden, zodat er een groeiende afzetmarkt is voor boeren die hun bedrijf omvormen.
- Financiële instellingen zoals pensioenfondsen gaan landbouwgrond opkopen en dat langjarig om niet beschikbaar stellen aan boeren die de stap naar biologisch of natuur inclusief maken of gemaakt hebben.
Ambities
Deze ambitieuze ideeën vergen veel overleg, overtuigingskracht en vaak ook tijd. De waterschappen bezitten ruim 200.000 kilometer aan watergangen. “De schouwpaden en oevers geschikt maken voor recreatie is geen primaire taak voor de waterschappen. Maar ze hebben óók een maatschappelijke taak en de meeste waterschappen zien dat ook wel in en zijn niet onwelwillend. Als we een klein deel van die watergangen toegankelijk maken voor stille beweegrecreatie (wandelen, fietsen), dan ontzien we niet alleen onze natuurgebieden, maar we creëren een nieuw veilig netwerk voor recreanten”, aldus Franke Remerie.
Gezond voedsel produceren, zonder gebruik van kunstmest en chemicaliën, is een ander speerpunt voor De Groene Sprong. Op landgoed Velhorst, tussen Lochem en Almen, zorgen Winnie en Arjen van Buuren voor goede voorbeelden van hoe je op een natuurinclusieve manier goede producten kunt produceren én voor een goede prijs verkopen. Die prijs is voor de consument nu nog vaak hoger dan producten uit conventionele landbouw. Gezond is duurder dan ongezond.
Prijzen
Winny van Buuren: “De overheid kan een rol spelen door de markt voor gezond voedsel op gang te helpen. En door boeren een perspectief te bieden. Goed beleid kan de prijzen van gezonde producten dichterbij die van de producten in de supermarkt brengen.” Van Buuren en Remerie kunnen zich voorstellen dat voorkoming van schade door de reguliere landbouw – door bijvoorbeeld waterverontreiniging – wordt ingezet voor prijsdaling van gezond voedsel. Die schade wordt becijferd op 11 miljard euro.
De grond die door bijvoorbeeld pensioenfondsen wordt aangekocht kan worden ingezet om startende boeren op weg te helpen. Die worden nu, door de hoge grondkosten, wel gedwongen om intensieve landbouw te bedrijven. Met steun kunnen ze natuurinclusief gaan werken. Remerie: “De verwerving van grond door financiële instellingen duurt lang en is dus een zaak van de lange adem, maar levert ons land op de lange termijn heel veel op, omdat je bijvoorbeeld de grondspeculatie uitbant.”
Pilot Lochem
De pilot in de gemeente Lochem maakt deel uit van ‘PROJECT15x15’ dat De Groene Sprong op in totaal drie plaatsen in het land wil uitrollen. Het gaat om gebieden van 15 bij 15 kilometer waar burgers, boeren en bedrijven samenwerken aan een groene leefomgeving. “En dat gaat eigenlijk alle burgers aan, niet alleen de groep die nu al actief is met een groen initiatief”, zo luidt de uitleg.
Tijdens een bijeenkomst op 7 oktober in Lochem werd gesproken met belangstellenden, vertegenwoordigers van organisaties die werken aan duurzame ontwikkelingen en ook enkele kritische boeren. Daar werden de ideeën van De Groene Sprong ontvouwd. Op 11 november volgt een nieuwe bijeenkomst in dorpshuis Ons Huis in Almen. Dan gaan groene ondernemers in Lochem met elkaar in gesprek om te bekijken waar ze elkaar kunnen versterken.
Begin 2025 is het de bedoeling bijeenkomsten te organiseren met alle inwoners van Lochem.
Wie op de hoogte wil blijven van de ontwikkelingen kan zich inschrijven voor de nieuwsbrief via: degroenesprong.nl/contact/.
